Mg在室温下的强度和塑性较差, 其根源之一在于Mg的{101ˉ2}形变孪晶在极低的应力下即可形核和扩展, 而且研究表明目前应用于镁合金的时效强化法通常无法显著抑制{101ˉ2}形变孪晶. 尽管对Mg 及其合金的力学性能至关重要, 迄今为止, 对{101ˉ2}形变孪晶的形核和扩展的机制仍存在很大争议. 本文首先回顾了有关形变孪晶的定义以及{101ˉ2}孪晶机制的研究历史, 然后着重介绍了最新的基于原位TEM的研究结果: 即Mg的{101ˉ2}形变孪晶迥异于孪晶的经典定义, 它事实上是一种新的室温变形机制, 即塑性的产生可以通过局部的晶胞重构来完成, 而不需要孪晶位错的参与; 由晶胞重构机制所产生的界面为{0002}/{101ˉ0}界面(BP 界面), 而且该界面在三维空间呈现梯田状的不规则形貌. 晶胞重构机制迥异于基于位错的孪晶变形机制, 因此基于对该机制进行抑制的设计思路可能是开发未来高强韧镁合金的关键.
参考文献:
[1] Yu Q, Zhang J X, Jiang YY. Philos Mag Lett, 2011; 91: 757
[2] Barnett M R. Mater Sci Eng, 2007; A464: 1
[3] Wonsiewicz B C, Backofen W A. Trans Metall Soc AIME, 1967;239: 9
[4] Kelley EW, HosfordWF. Trans Metall Soc AIME, 1968; 242: 5
[5] Yin D L, Wang J T, Liu J Q, Zhao X. J Alloys Compd, 2009; 478:789
[6] Barnett M R, Davies C H J, Ma X. Scr Mater, 2005; 52: 627
[7] Ball E A, Prangnell P B. Scr Metall, 1994; 31: 111
[8] Yu Q, Wang J, Jiang Y Y, McCabe R J, Li N, Tome C N. Acta Mater,2014; 77: 28
[9] Price P B. Proc R Soc Lon, 1961; 260A: 251
[10] Li B, Ma Q, McClelland Z, Horstemeyer S J, Whittington W R,Brauer S, Allison P G. Scr Mater, 2013; 69: 493
[11] Yu Q, Jiang Y,Wang J. Scr Mater, 2015; 96: 41
[12] Nie J F, Zhu Y M, Liu J Z, Fang X Y. Science, 2013; 340: 957
[13] Mahajan S, Chin G Y. Acta Metall, 1973; 21: 1353
[14] Christian JW, Mahajan S. Prog Mater Sci, 1995; 39: 1
[15] Raeisinia B, Agnew S R, Akhtar A. Metall Mater Trans, 2011;42A: 1418
[16] Akhtar A, Teghtsoonian E. Acta Metall, 1969; 17: 1339
[17] Akhtar A, Teghtsoonian E. Acta Metall, 1969; 17: 1351
[18] Nie J F. Scr Mater, 2003; 48: 1009
[19] Liao M, Li B, Horstemeyer M F. Comput Mater Sci, 2013; 79:534
[20] Nie J F. Metall Mater Trans, 2012; 43A: 3891
[21] Hong S G, Park S H, Lee C S. J Mater Res, 2010; 25: 784
[22] Lou X Y, Li M, Boger R K, Agnew S R, Wagoner R H. Int J Plast,2007; 23: 44
[23] Xiong Y, Yu Q, Jiang Y. Mater Sci Eng, 2012; A546: 119
[24] Wan G, Wu B L, Zhang Y D, Sha G Y, Esling C. Mater Sci Eng,2010; A527: 2915
[25] Proust G, Tome C N, Jain A, Agnew S R. Int J Plast, 2009; 25:861
[26] Chino Y, Kimura K, Mabuchi M. Mater Sci Eng, 2008; A486: 481
[27] Wang Y N, Huang J C. Acta Mater, 2007; 55: 897
[28] Knezevic M, Levinson A, Harris R, Mishra R K, Doherty R D, Kalidindi S R. Acta Mater, 2010; 58: 6230
[29] Kleiner S, Uggowitzer P J. Mater Sci Eng, 2004; A379: 258
[30] Robson J D, Stanford N, Barnett M R. Acta Mater, 2011; 59: 1945
[31] Stanford N, Barnett M R. Mater Sci Eng, 2009; A516: 226
[32] Partridge P G, Roberts E. Acta Metall, 1964; 12: 1205
[33] Clark J B. Acta Metall, 1965; 13: 1281
[34] Clark J B. Acta Metall, 1968; 16: 141
[35] Gharghouri M A, Weatherly G C, Embury J D. Philos Mag, 1998;78A: 1137
[36] Bilby B A, Crocker A G. Proc R Soc Lon, 1965; 288A: 240
[37] Cahn RW. Adv Phys, 1954; 3: 363
[38] Yu Y N. The Principle of Physical Metallurgy. 2nd Ed., Beijing:Metallurgica Industry Press, 2013: 763
[39] Liu B Y. PhD Dissertation, Xi'an Jiaotong University, 2015
[40] (余永宁. 金属学原理. 第2版, 北京: 冶金工业出版社, 2013: 763)
[41] Li B, Zhang X Y. Scr Mater, 2016; 125: 73
[42] Thompson N, Millard D J. Philos Mag, 1952; 43: 422
[43] (刘博宇, 西安交通大学博士学位论文, 2015)
[44] Capolungo L, Beyerlein I J. Phys Rev, 2008; 78B: 2
[45] Serra A, Bacon D J, Pond R C. Acta Mater, 1999; 47: 1425
[46] Pond R C, Serra A, Bacon D J. Acta Mater, 1999; 47: 1441
[47] Serra A, Bacon D J. Philos Mag, 1996; 73A: 333
[48] Pond R C, Bacon D J, Serra A, Sutton A P. Metall Trans, 1991;22A: 1185
[49] Serra A, Bacon D J, Pond R C. Acta Metall, 1988; 36: 3183
[50] Serra A, Bacon D J. Philos Mag, 1986; 54A: 793
[51] Braisaz T, Ruterana P, Nouet G, Pond R C. Philos Mag, 1997;75A: 1075
[52] Wang J, Hoagland R G, Hirth J P, Capolungo L, Beyerlein I J,Tome C N. Scr Mater, 2009; 61: 903
[53] Wang J, Hirth J P, Tome C N. Acta Mater, 2009; 57: 5521
[54] Li B, Ma E. Phys Rev Lett, 2009; 103: 035503
[55] Serra A, Bacon D J, Pond R C. Phys Rev Lett, 2010; 104: 029603
[56] Li B, Ma E. Phys Rev Lett, 2010; 104: 029604
[57] Pond R C, Hirth J P, Serra A, Bacon D J. Mater Res Lett, 2016; 4:185
[58] Hirth J P,Wang J, Tomé C N. Prog Mater Sci, 2016; 83: 417
[59] Ishii A, Li J, Ogata S. Int J Plast, 2016; 82: 32
[60] Zong H, Ding X, Lookman T, Li J, Sun J. Acta Mater, 2015; 82:295
[61] Yuasa M, Hayashi M, Mabuchi M, Chino Y. J Phys: Condens Matter,2014; 26: 015003
[62] Li B, Zhang X Y. Scr Mater, 2014; 71: 45
[63] Li B, McClelland Z, Horstemeyer S J, Aslam I, Wang P T, Horstemeyer M F. Mater Des, 2014; 66(Part B): 575
[64] Barrett C D, El Kadiri H. Acta Mater, 2014; 63: 1
[65] Xu B, Capolungo L, Rodney D. Scr Mater, 2013; 68: 901
[66] Wang J, Yadav S K, Hirth J P, Tomé C N, Beyerlein I J. Mater Res Lett, 2013; 1: 126
[67] Wang J, Liu L, Tomé C N, Mao S X, Gong S K. Mater Res Lett,2013; 1: 81
[68] Shan ZW. JOM, 2012; 64: 1229
[69] Liu B Y, Li B, Shan Z W. In: Hort N, Mathaudhu S N, Neelameggham N R, Alderman M eds., Magnesium Technology 2013, San Diego: JohnWiley & Sons, Inc., 2013: 107
[70] Liu B Y, Wang J, Li B, Lu L, Zhang X Y, Shan Z W, Li J, Jia C L,Sun J, Ma E. Nat Commun, 2014; 5: 3297
[71] Liu B Y, Wan L, Wang J, Ma E, Shan Z W. Scr Mater, 2015; 100:86
[72] Liu B Y, Shan Z-W, Ma E. In: Singh A, Solanki K, Manuel M V,Neelameggham N R eds., Magnesium Technology 2016, Nashville:JohnWiley & Sons, Inc., 2016: 199
[73] Zhang X Y, Li B, Wu X L, Zhu Y T, Ma Q, Liu Q, Wang P T, Horstemeyer M F. Scr Mater, 2012; 67: 862
[74] Tu J, Zhang X Y, Wang J, Sun Q, Liu Q, Tomé C N. Appl Phys Lett, 2013; 103: 051903
[75] Sun Q, Zhang X Y, Ren Y, Tu J, Liu Q. Scr Mater, 2014; 90-91: 41
[76] Uchic M D, Dimiduk D M, Florando J N, Nix W D. Science,2004; 305: 986
[77] Yu Q, Shan Z-W, Li J, Huang X, Xiao L, Sun J, Ma E. Nature,2010; 463: 335
[78] Jian W W, Cheng G M, Xu W Z, Yuan H, Tsai M H, Wang Q D,Koch C C, Zhu Y T, Mathaudhu S N. Mater Res Lett, 2013; 1: 61
[79] Li B, Yan P F, Sui M L, Ma E. Acta Mater, 2010; 58: 173
[80] Bere A, Chen J, Hairie A, Nouet G, Paumier E. Phys Status Solidi,2004; 241B: 2482