金属学报, 2016, 52(10): 1222-1238.
10.11900/0412.1961.2016.00346
搅拌摩擦焊接与加工研究进展

薛鹏 *, , 张星星 , 吴利辉 , 马宗义

中国科学院金属研究所沈阳材料科学国家(联合)实验室, 沈阳110016

本文结合本研究组的研究结果, 简述了异种材料、高熔点材料、铝基复合材料的焊接, 以及温度场模拟、复合材料/超细晶材料制备等搅拌摩擦焊接与加工领域几个热点问题的研究进展. 分别对影响异种金属材料焊接的关键因素与界面结合机理, 高熔点材料(钢、钛合金)焊接过程中的组织演变及焊接工具的发展, 铝基复合材料接头组织性能与工具磨损, 温度场热源模型及温度场的影响因素与变化规律, 搅拌摩擦加工复合材料及超细晶材料的组织特点及性能等内容进行了总结与评述. 同时, 对未来相关领域的研究方向进行了展望.
引用: 薛鹏, 张星星, 吴利辉, 马宗义 搅拌摩擦焊接与加工研究进展. 金属学报, 2016, 52(10): 1222-1238. doi: 10.11900/0412.1961.2016.00346
参考文献:
[1] Thomas W M, Nicholas E D, Needham J C. UK Pat, 9125978.8,1991
[2] David S A. Science, 1992; 257: 497
[3] Sato Y. J Jpn Weld Soc, 2015; 84: 573
[4] Mishra R S, Ma Z Y. Mater Sci Eng, 2005; R50: 1
[5] Ma Z Y. Metall Mater Trans, 2008; 39A: 642
[6] Kumar N, Yuan W, Mishra R S. Friction Stir Welding of Dissimilar Alloys and Materials. Oxford: Elsiver Inc., 2015: 1
[7] Okamoto H. Desk Handbook Phase Diagrams for Binary Alloys.Ohio: ASM International, 2000: 36
[8] Fu B L, Qin G L, Li F, Meng X M, Zhang J Z, Wu C S. J Mater Process Technol, 2015; 218: 38
[9] Chen Y H, Xie J L, Ge J W, Cao W M. Netshape Form Eng, 2015;7(5): 25
[10] (陈玉华, 谢吉林, 戈军委, 曹文明. 精密成形工程, 2015; 7(5): 25)
[11] Lee K, Kwon E P. Trans Nonferrous Met Soc China, 2014; 24:2374
[12] Buffa G, Baffari D, Caro A D, Fratini L. Sci Technol Weld Join,2015; 20: 271
[13] Kostka A, Coelho R S, dos Santos J. Scr Mater, 2009; 60: 953
[14] Zhao Y, Lu Z P, Yan K, Huang L Z. Mater Des, 2015; 65: 675
[15] Mofid MA, Abdollah-Zadeh A, Ghaini F M, Gür C H. Metall Mater Trans, 2012; 43A: 5106
[16] Xu R Z. Postdoctoral Report, Institute of Metal Research, Chinese Academy of Sciences, Shenyang, 2016
[17] Chang W S, Rajesh S R, Chun C K. J Mater Sci Technol, 2011;27: 199
[18] Liu X, Lan S H, Ni J. J Mater Process Technol, 2015; 219: 112
[19] (徐荣正. 中国科学院金属研究所博士后出站报告, 沈阳, 2016)
[20] Xiong J T, Li J L, Qian J W, Zhang F S, Huang W D. Sci Technol Weld Join, 2012; 17: 196
[21] Wu A P, Song Z H, Nakata K, Liao J S, Zhou L. Mater Des, 2015;71: 85
[22] Li B, Zhang Z H, Shen Y F, Hu WY, Luo L. Mater Des, 2014; 53:838
[23] Liu P, Shi Q Y, Wang W, Wang X, Zhang Z L. Mater Lett, 2008;62: 4106
[24] Xue P, Xiao B L, Ni D R, Ma Z Y. Mater Sci Eng, 2010; A527:5723
[25] Xue P, Ni D R, Wang D, Xiao B L, Ma Z Y. Mater Sci Eng, 2011;A528: 4683
[26] Xue P, Xiao B L, Ma Z Y. Metall Mater Trans, 2015; 46A: 3091
[27] Chen Y C, Nakata K. Sci Technol Weld Join, 2010; 15: 293
[28] Zhang Z K, Wang X J, Wang P C, Zhao G. Trans Nonferrous Met Soc China, 2014; 24: 1709
[29] Wang X J, LiWH, Zhao G. Sci Technol Weld Join, 2014; 18: 1063
[30] Wei Y N, Li J L, Xiong J T, Huang F, Zhang F S. Mater Des,2012; 33: 111
[31] Wang D, Xiao B L, Ma Z Y, Zhang H F. Scr Mater, 2009; 60: 112
[32] Sun Y F, Ji Y S, Fujii H, Nakata K, Nogi K. Mater Sci Eng, 2010;A527: 3427
[33] Sun Y F, Fujii H. Intermetallics, 2013; 33: 113
[34] Liu F C, Nakata K, Liao J, Hirota S, Fukui H. Sci Technol Weld Join, 2014; 19: 578
[35] Liu F C, Liao J, Nakata K. Mater Des, 2014; 54: 236
[36] Goushegir S M, dos Santos J F, Amancio-Filho S T. Mater Des,2014; 54: 196.
[37] Liu F C, Liao J, Gao Y, Nakata K. Sci Technol Weld Join, 2015;20: 291
[38] Matsushita M, Kitani Y, Ikeda R, Endo S, Fujii H. ISIJ Int, 2012;52: 1335
[39] Fujii H, Cui L, Tsuji N, Maeda M, Nakata K, Nogi K. Mater Sci Eng, 2006; A429: 50
[40] Ozekcin A, Jin H W, Koo J Y, Bangaru N V, Ayer R, Vaughn G,Steel R, Packer S. Int J Offshore Polar Eng, 2004; 14: 284
[41] Cui L, Fujii H, Tsuji N, Nogi K. Scr Mater, 2007; 56: 637
[42] Chung Y D, Fujii H, Ueji R, Tsuji N. Scr Mater, 2010; 63: 223
[43] Matsushita M, Kitani Y, Ikeda R, Ono M, Fujii H, Chung Y D. Sci Technol Weld Join, 2011; 16: 181
[44] Ghosh M, Kumar K, Mishra R S. Scr Mater, 2010; 63: 851
[45] Ghosh M, Kumar K, Mishra R S. Mater Sci Eng, 2011; A528:8111
[46] Xue P, Xiao B L, Wang W G, Zhang Q, Wang D, Wang Q Z, Ma Z Y. Mater Sci Eng, 2013; A575: 30
[47] Xue P, Li W D, Wang D, Wang W G, Xiao B L, Ma Z Y. Mater Sci Eng, 2016; A670: 153
[48] Xue P, Ma Z Y, Komizo Y, Fujii H. Mater Lett, 2016; 162: 161
[49] Li Y J, Fu R D. J Mech Eng, 2015; 51: 1
[50] Nandan R, Roy G G, Lienert T J, DebRoy T. Sci Technol Weld Join, 2006; 11: 526
[51] Sato Y S, Nelson TW, Sterling C J. Acta Mater, 2005; 53: 637
[52] (李艺君, 付瑞东. 机械工程学报, 2015; 51: 1)
[53] Du D X, Fu R D, Li Y J, Jing L, Ren Y B, Yang K. Mater Sci Eng,2014; A616: 246
[54] Miyano Y, Fujii H, Sun Y, Katada Y, Kuroda S, Kamiya O. Mater Sci Eng, 2011; A528: 2917
[55] Park S H C, Sato Y S, Kokawa H, Okamoto K, Hirano S, Inagaki M. Scr Mater, 2004; 51: 101
[56] Sato Y S, Harayama N, Kokawa H, Inoue H, Tadokoro Y, Tsuge S.Sci Technol Weld Join, 2009; 14: 202
[57] Cho H H, Han H N, Hong S T, Park J H, Kwon Y J, Kim S H,Steel R J. Mater Sci Eng, 2011; A528: 2889
[58] Han J, Li H J, Zhu Z X, Barbaro F, Jiang L Z, Xu H G, Ma L. Mater Des, 2014; 63: 238
[59] Saeid T, Abdollah-zadeh A, Shibayanagi T, Ikeuchi K, Assadi H.Mater Sci Eng, 2010; A527: 6484
[60] Ishikawa T, Fujii H, Genchi K, Iwaki S, Matsuoka S, Nogi K. ISIJ Int, 2009; 49: 897
[61] Sarlak H, Atapour M, Esmailzadeh M. Mater Des, 2015; 66: 209
[62] Li H B, Jiang Z H, Feng H, Zhang S C, Li L, Han P D, Misra R D K, Li J Z. Mater Des, 2015; 84: 291
[63] Zhang H, Wang D, Xue P, Wu L H, Ni D R, Ma Z Y, Mater Des,2016; 110: 802
[64] Edwards P, Ramulu M. Sci Technol Weld Join, 2009; 14: 669
[65] Zhang Y, Sato Y S, Kokawa H, Park S H C, Hirano S. Mater Sci Eng, 2008; A485: 448
[66] Sanders D G, Ramulu M, Edwards P D, Cantrell A. J Mater Eng Perform, 2010; 19: 503
[67] Pilchak A L, Tang W, Sahiner H, Reynolds A P, Williams J C.Metall Mater Trans, 2011; 42A: 745
[68] Davies P S, Wynne B P, Rainforth W M, Thomas M J, Threadgill P L. Metall Mater Trans, 2011; 42A: 2278
[69] Liu H J, Zhou L, Liu QW. Mater Des, 2010; 31: 1650
[70] Wu L H, Xiao B L, Ni D R, Ma Z Y, Li X H, Fu M J, Zeng Y S.Scr Mater, 2015; 98: 44
[71] Edwards P D, Ramulu M. J Mater Process Technol, 2015; 218: 107
[72] Nimer S,Wolk J, Zupan M. Acta Mater, 2013; 61: 3050
[73] Fonda RW, Knipling K E. Acta Mater, 2010; 58: 6452
[74] Mironov S, Sato Y S, Kokawa H. Acta Mater, 2009; 57: 4519
[75] Fratini L, Micari F, Buffa G, Ruisi V F. CIRP Ann Manuf Technol,2010; 59: 271
[76] Wu L H,Wang D, Xiao B L, Ma Z Y. Scr Mater, 2014; 78-79: 17
[77] Mironov S, Zhang Y, Sato Y S, Kokawa H. Scr Mater, 2008; 59:27
[78] Pilchak A L, Juhas M C, Williams J C. Metall Mater Trans, 2007;38A: 401
[79] Pilchak A L,Williams J C. Metall Mater Trans, 2011; 42A: 773
[80] Wu L H, Xue P, Xiao B L, Ma Z Y. Scr Mater, 2016; 122: 26
[81] Rai R, De A, Bhadeshia H K D H, DebRoy T. Sci Technol Weld Join, 2011; 16: 325
[82] Gu Y H, Jiao X D, Zhou C F, Gao H, Che J T. Weld Technol,2015; 44: 1
[83] Barnes S J, Bhatti A R, Steuwer A, Johnson R, Altenkirch J, Withers P J. Metall Mater Trans, 2012; 43A: 2342
[84] Miyazawa T, Iwamoto Y, Maruko T, Fujii H. Sci Technol Weld Join, 2012; 17: 207
[85] Sato Y S, Miyake M, Susukida S, Kokawa H, Omori T, Ishida K, Imano S, Sugimoto I, Park S H C, Hirano S. In: Mishra R S, Mahoney M W, Sato Y, Hovanski Y eds., Friction Stir Welding and Processing VIII. New Jersey: Sons Inc., 2015: 39
[86] Tjiong S C, Ma Z Y. Mater Sci Eng, 2000; R29: 49
[87] (顾艳红, 焦向东, 周灿丰, 高辉, 车俊铁. 焊接技术, 2015; 44: 1)
[88] Wang D, Xiao B L, Ni D R, Ma Z Y. Acta Metall Sin (Eng Lett),2014; 27: 816
[89] Prado R A, Murr L E, Soto K F, McClure J C. Mater Sci Eng,2003; A349: 156
[90] Nelson T W, Zhang H, Haynes T. In: Proc 2nd Symp on Friction Stir Welding, Sweden: Gothenburg, 2000
[91] Shindo D J, Rivera A R, Murr L E. J Mater Sci, 2002; 37: 4999
[92] Feng A H, Ma Z Y. Scr Mater, 2007; 57: 1113
[93] Ceschini L, Boromei I, Minak G, Morri A, Tarterini F. Compos Sci Technol, 2007; 67: 605
[94] Liu H J, Feng J C, Fujii H, Nogi K. Int J Mach Tool Manuf, 2005;45: 1635
[95] Wang D, Wang Q Z, Xiao B L, Ma Z Y. Mater Sci Eng, 2014;A589: 271
[96] Uzun H. Mater Des, 2007; 28: 1440
[97] Feng A H, Xiao B L, Ma Z Y. Compos Sci Technol, 2008; 68: 2141
[98] Marzoli L M, Strombeck A V, Dos Santos J F, Gambaro C, Volpone L M. Compos Sci Technol, 2006; 66: 363
[99] Nami H, Adgi H, Sharifitabar M, Shamabadi H. Mater Des, 2011;32: 976
[100] Chen X G, da Silva M, Gougeon P, St-Georges L. Mater Sci Eng,2009; A518: 174
[101] Cavaliere P, Cerri E, Marzoli L, Santos J D. Appl Compos Mater, 2004; 2: 247
[102] Arbegast W J, Hartley P J. In: Vitek J M ed., Proc 5th Int Conf on Trend in Welding Research, Pine Mountain, Georgia: ASM Int,1998: 541
[103] Roy G G, Nandan R, DebRoy T. Sci Technol Weld Join, 2006; 11:606
[104] Arora A, DebRoy T, Bhadeshia H K D H. Acta Mater, 2011; 59:2020
[105] Frigaard Ø, Grong Ø, Midling O T. Metall Mater Trans, 2001;32A: 1189
[106] Schmidt H, Hattel J, Wert J. Modell Simul Mater Sci Eng, 2004;12: 143
[107] Nandan R, Roy G G, DebRoy T. Metall Mater Trans, 2006; 37A:1247
[108] Nandan R, Roy G G, Lienert T J, DebRoy T. Acta Mater, 2007;55: 883
[109] Zhang Z, Zhang HW. J Mater Process Technol, 2009; 209: 241
[110] Zhu X K, Chao Y J. J Mater Process Technol, 2004; 146: 263
[111] Zhang C B, Zhu X J, Li L J. In: 87th FABTECH Int and AWS Welding Show Prof Program, Atlanta, GA, 2006: 151
[112] Zhang X X, Xiao B L, Ma Z Y. Metall Mater Trans, 2011; 42A:3218
[113] Zhang X X, Xiao B L, Ma Z Y. Metall Mater Trans, 2011; 42A:3229
[114] Liu F C, Ma Z Y. Metall Mater Trans, 2008; 39A: 2378
[115] You G L, Ho N J, Kao PW. Mater Lett, 2013; 90: 26
[116] Lee I S, Kao PW, Ho N J. Intermetallics, 2008; 16: 1104
[117] Zhang Q, Xiao B L, Wang Q Z, Ma Z Y. Metall Mater Trans,2014; 45A: 2776
[118] Zhang Q, Xiao B L, Ma Z Y. Intermetallics, 2013; 40: 36
[119] Zhang Q, Xiao B L, Wang W G, Ma Z Y. Acta Mater, 2012; 60:7090
[120] Zhang Q, Xiao B L, Ma Z Y. Mater Chem Phys, 2013; 139: 596
[121] Jeon C H, Jeong Y H, Seo J J, Tien H N, Hong S T, Yum Y J, Hur S H, Lee K J. Int J Preci Eng Manuf, 2014; 15: 1235
[122] Liu Q, Ke L M, Liu F C, Mao Y Q. Hot Work Technol, 2016;45(2): 1
[123] Morisada Y, Fujii H, Nagaoka T, Nogi K, Fukusumi M. Composite,2007; 38A: 2097
[124] Liu Z Y, Xiao B L, Wang W G, Ma Z Y. Acta Metall Sin (Eng Lett), 2014; 27: 901
[125] Liu Z Y, Xiao B L,WangWG, Ma Z Y. Carbon, 2014; 69: 264
[126] Liu Z Y, Xiao B L,WangWG, Ma Z Y. Carbon, 2012; 50: 1843
[127] (刘强, 柯黎明, 刘奋成, 毛育青. 热加工工艺, 2016; 45(2): 1)
[128] Liu Z Y, Xiao B L,WangWG, Ma Z Y. Carbon, 2013; 62: 35
[129] Liu Z Y, Xiao B L, Wang W G, Ma Z Y. J Mater Sci Technol,2014; 30: 649
[130] Valiev R. Nat Mater, 2004; 3: 511
[131] Tao N R, Lu K. Acta Metall Sin, 2014; 50: 141
[132] Su J Q, Nelson T W, Sterling C J. In: Shaw L L, Suryanarayana C, Mishra R S eds., Symp on Processing and Properties of Structural Materials, 2013 TMS Fall Meeting, Chigago: Processing and Properties of Structural Nanomaterials, 2003: 181
[133] Xue P, Xiao B L, Ma Z Y. J Mater Sci Technol, 2013; 29: 1111
[134] Xue P, Xiao B L, Ma Z Y. Mater Des, 2014; 56: 848
[135] Xue P, Komizo Y, Ueji R, Fujii H. Mater Sci Eng, 2014; A606:322
[136] Xue P, Xiao B L, Ma Z Y. Acta Metall Sin, 2014; 50: 245
[137] Xue P, Xiao B L, Ma Z Y. Scr Mater, 2013; 68: 751
[138] (陶乃镕, 卢柯. 金属学报, 2014; 50: 141)
[139] Xue P, Xiao B L, Ma Z Y. Mater Sci Eng, 2012; A532: 106
[140] Xue P, Wang B B, Chen F F, Wang W G, Xiao B L, Ma Z Y. Mater Charact, 2016; 121: 187
[141] Xue P, Huang Z Y, Wang B B, Tian Y Z, Wang W G, Xiao B L,Ma Z Y. Sci China Mater, 2016; 59: 531
[142] Wang Y M, Chen MW, Zhou F H, Ma E. Nature, 2002; 419: 912
[143] (薛鹏, 肖伯律, 马宗义. 金属学报, 2014; 50: 245)

相似文献: